क्रिकेटचा भगवान – सचिन तेंडुलकर
क्रिकेट म्हटलं तर आपल्या भारतीयांचा प्राण, क्रिकेट म्हणजे आपला धर्म, लहान मोठे वयस्कर सर्वाना एक सूत्रात बांधावयाचे असेलना तर क्रिकेट हाच एक दुवा म्हणून कामात येईल हे नक्की. जसा क्रिकेट आपला भारतीयांचा धर्म तसाच सचिन तेंडुलकर म्हणजे आपला क्रिकेटचा देव. सचिन तेंडुलकर जगातला सर्वोत्तम बेट्समेन, तसाच जगातला सर्वोत्तम क्रिकेट खेळाडू व त्यापेक्षाही काही जास्त असेल तर ज्या क्रिकेटला ‘जेन्टलसमेन गेम’ म्हणतात त्याचा सर्वात जेन्टलमेन माणूस.
भारतीय आणि कितेक विदेशी क्रिकेट चाहत्याचा गळ्यातील ताईत म्हणजे सचिन तेंडुलकर, आणि हा ताईत ज्या धाग्यात गुंफला गेला तो धागा म्हणजे क्रिकेट, ह्याधाग्यात फक्त ताईतच नव्हे तर वेगवेगळे मणीसुद्धा विणलेले असतात. हे मणी म्हणजेच क्रिकेट खेळातले वेगवेगळे खेळाडू ज्यातील काही सचिनच्या आधीच्या काळातले, काही सचिनसोबत खेळलेले तर काही सचिन नंतर खेळलेले म्हणजेच अगदी आतच्या काळातले.
क्रिकेट आणि सचिन हे भारतीयांसाठी एक असे सूत्र आहे जे म्हणजे अत्यंत सोपे आणि बिलकुल ही गुंतागुंतीचे नाही. आजच्या युगात जेथे डिजिटल जगतात आपण वावरत आहोत तेथे आपणास आढळणार नाही पण ९० व २००० च्या दशकात क्रिकेट रसिकांच्या घरात सचिनचा एक तरी पोस्टर हमखास पहावयास मिळायचा. सचिन तेंडुलकर लोकांना इतका आपला जवळचा वाटायचा की या महान खेळाडू किंवा या महान फलंदाजाचा सर्वजन फक्त सचिन म्हणूनच उल्लेख करीत असे, जसे कि तो कोणी वेगळा नसून आपल्या घरातीलच एक सदस्य आहे किंवा आपल्या मित्र परिवारातील एक मित्र आहे असाच भाव सर्वांच्या मनी असायचा.
अशा ह्या आपल्या सचिनचा आज वाढदिवस, बोले तो “Happy Birthday”..
२४ एप्रिल, फक्त सचिन तेंडुलकरचा वाढदिवसच नाही तर लाखो-करोडो सचिन प्रेमिसाठी दुसरी दिवाळीच जणू. सचिन तेंडुलकर हा फक्त क्रिकेटर म्हणून नावारूपाला नाही आला तर तो खरोखर एक जेन्टलमेन म्हणून जास्त सुविख्यात आहे. चला मग आज आपण जाणून घेऊयात ह्या आपल्या सचिन बद्दल.
तर मग सुरुवात करूयात २४ एप्रिल पासूनच पण वर्ष सन १९७३, मुंबईत राहणाऱ्या रमेश तेंडुलकर व सौ शोभा तेंडुलकर ह्यांच्या घरी एका बाळाचा जन्म झाला. रमेश तेंडुलकर हे त्याकाळी सुप्रसिद्ध असलेले संगीतकार सचिन बर्मन ह्यांचे खूप मोठे चाहते होते. म्हणून आपल्या बाळाचे त्यांनी नाव ठेवले “सचिन”. सचिन व त्याचा मोठा भाऊ अजित हे दोघंही लहानपणी तसे म्हटले तर इतर मुलांसारखेच खूप खोडकर व धमाली होते. सचिन तेंडूलकरचे शालेय शिक्षण दादरच्या शारदाश्रम विद्यामंदिर शाळेमध्ये सुरु झाले.
शालेय शिक्षण सुरु असताना उन्हाळ्याच्या सुट्ट्यांमध्ये विशेष क्रिकेट केम्प साठी सचिनचे नाव नोंदवण्यात आले. हा विशेष केम्प भरवत होते सचिन तेंडुलकर ह्यांचे क्रिकेट गुरु श्री.रमाकांत आचरेकर सर. सचिन तेंडुलकरला रमाकांत सरांकडे घेऊन जाणारी व्यक्ती म्हणजे सचिनचा मोठा भाऊ अजित तेंडुलकर. खरतर सचिन तेंडुलकरला शाळेत केलेल्या खोड्याबद्दल शिक्षा म्हणून ग्राउंडवर क्रिकेट खेळण्यासाठी शाळेच्या शिक्षकांनी पाठविले होते म्हणे. पण त्यामुळे सचिनला क्रिकेटचा लळा लागला. आणि त्याने क्रिकेट खेळायला सुरुवात केली. उन्हाळी विशेष क्रिकेट केम्प मध्ये रमाकांत आचरेकर सरांनी सचिन तेंडुलकर मधील क्रिकेट खेळा बद्दल त्याची विशेषता हेरली. आणि मग सचिनला त्यांनी त्यांच्या क्रिकेट एकेडमीत पूर्णवेळ क्रिकेट शिकवण्यास सुरुवात केली. रमाकांत सरांनी सचिनला क्रिकेट खेळताना शिस्त, मेहनत आणि खेळातील बारकावे शिकवलीत.
रमाकांत सरांसोबत सचिन एकाग्रतेने क्रिकेट शिकत होता व सोबतच मुंबईत होणाऱ्या वेगवेगळ्या शालेय क्रिकेट स्पर्धांमध्ये भाग देखील घेत होता. बऱ्याचदा तर रमाकांत सर सचिनला आपल्या स्कूटर वरून एका ग्राउंड वरून दुसऱ्या ग्राउंड वर क्रिकेट सामने खेळायला घेऊन जात असे. ज्यामुळे सचिनला जास्तीत जास्त क्रिकेट खेळायला मिळावे व सामना खेळण्याचा त्याला अनुभव मिळावा ही त्यांची निर्मळ भावना होती.
एकदा शाळेतर्फे खेळतांना सचिन तेंडुलकर व त्याचा बालपणीचा मित्र विनोद कांबळी ह्यांनी ६६४ धावांची अभेद्य भागीदारी केली. आणि हे दोघेही मित्र क्रिकेट विश्वासाठी लक्षवेधी ठरले. ६६४ धावांची भागीदारी हा काही फक्त एक रेकोर्ड नव्हता तर सुरुवात होती एका महान क्रिकेटरच्या प्रवासाची सुरुवात होती.
सचिन तेंडुलकरने वयाच्या १५व्या वर्षी आपला पहिला फर्स्टक्लास क्रिकेट सामना मुंबई संघाकडून खेळला. आणि या पहिल्या वहिल्या सामन्यातच सचिनने धावांचे शतक ठोकले. वयाच्या १५व्या वर्षी फर्स्टक्लास क्रिकेटच्या पदार्पणाच्या सामन्यात शतक करून सचिनने सर्व क्रिकेट जाणकारांना आश्चर्यचकित केले होते. पुढील एका वर्षात मुंबई संघाकडून खेळतांना सचिनने असेच जबरदस्त फलंदाजी करत सर्वांचे लक्ष वेधून घेतले. त्याकाळी सचिनचा एक इंटरविव सुधा दूरदर्शनवर प्रसारित झाला होता.
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मध्ये पदार्पण
सचिन तेंडुलकरचे भारताकडून क्रिकेट खेळवायचे स्वप्न वयाच्या १६व्या वर्षीच पूर्ण झाले. सन १९८९ साली केवळ वयाच्या १६व्या वर्षी सचिन तेंडुलकरची निवड पाकिस्तान दौऱ्यासाठी झाली होती. सचिन तेंडुलकर एक नवखा फलंदाज तर पाकिस्तान संघ म्हणजे हाय-स्पीडने बॉलिंग करणाऱ्यांचा संघ. ज्यात होते वकार युनुस, इम्रान खान आणि वासिम अक्रम सारखे दुरंधर गोलंदाज. आपल्या पहिल्या आंतरराष्ट्रीय कसोटी सामन्यात फलंदाजी करतांना पाकिस्तानच्या धडाडीच्या गोलंदाजांचा सामना करतांना त्याच्या चेहऱ्यावर भीती नव्हती तर होता फक्त आत्मविश्वास. ह्या सर्व गोलंदाजांचा त्याने निर्धाराने सामना करत आत्मविश्वासाने फलंदाजी केली व त्याने फक्त १५ धावा केल्या.
ह्याच पाकिस्तान दौऱ्यात सियालकोट येथे झालेल्या कसोटी सामन्यात वकार युनिसचा एक जोरदार बाउन्सर बॉल सचिनच्या चेहऱ्यावर आदळला, सचिनचा चेहरा रक्तबंबाळ झाला. सर्वाना वाटले सचिन चालु सामन्यातील फलंदाजी सोडून ड्रेसिंगरूममध्ये परतेल पण सर्वाना आश्चर्यचकित करत सचिनने ग्राउंड वर म्हटले होते ‘मै खेलेगा’. आणि तदनंतर फलंदाजी करत आपले धावांचे अर्धशतक पूर्ण केले होते.
पाकिस्तान सोबतची कसोटी मालिकेनंतर लगेच एकदिवसीय मालिकेत सचिन तेंडुलकरचे एकदिवसीय क्रिकेट मध्ये पदार्पण झाले. सुरुवातीचे काही सामने थोडा संथ पण आत्मविश्वासाने सचिन फलंदाजी करत होता. तुम्हाला आश्चर्य वाटेल पण जवळपास पहिल्या ७९ सामने खेळल्यावरही सचिनचे धावांचे शतक झाले नव्हते.
सुरुवातीला मधल्या फळीत फलंदाजी करणारा सचिनला वरच्या क्रमात म्हणजे ओपनिंग करायला पाठवायचे ठरविले आणि मिळालेल्या संधीचे सोने सचिन तेंडुलकरने करून दाखवीत जगातील सर्वोत्कृष्ट ओपनर बेट्समेन म्हणून प्रख्यात झाला. १९९० व २००० चे दशक हे सचिन तेंडुलकर ह्या नावाच्या वलयाच्या अवतीभवतीच राहिले. सन १९९८ साली ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध शारजाह येथे १४३ धावांची वादळी खेळी ही क्रिकेटविश्वात ‘Desert Storm’ म्हणून ओळखली जाते.
सचिन तेंडुलकरने क्रिकेट खेळतांना अनेक रेकोर्डस बनविले यशाचे उत्तुंग शिखरे गाठली. क्रिकेट चाहत्यांच्या पिढ्यांना प्रोत्साहित व आनंदित केले. सचिनचे क्रिकेट विश्वातील स्वप्न म्हणजे त्याच्या उपस्थितीत भारतीय क्रिकेट संघाने “विश्वकप” जिंकावा, जो २ एप्रिल २०११ रोजी सत्यात आला.
सचिन तेंडुलकरने क्रिकेट खेळतांना खूप सारे रेकोर्द्स बनविले, सचिनचे फलंदाज, गोलंदाज आणि क्षेत्ररक्षक म्हणून संपादित केलेले आकडे आपल्यातील बहुतेकांना तोंड पाठ आहेत. सचिनचे काही रेकोर्द्स तर अजरामर आहेत जे कदाचित कोणीही लवकर तोडू शकणार नाही. जसे की आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमध्ये शतकांचे शतक सचिनच्या नावावर आहे. सर्वात जास्त आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय ४६३ सामने खेळणारा खेळाडू सोबतच सर्वात जास्त आंतरराष्ट्रीय २०० कसोटी सामने खेळणारा खेळाडू म्हणून सचिनचे रेकोर्द्स लवकर कोणी तोडू शकेल असे वाटत नाही.
सचिनचा शेवटचा आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामना हा कसोटी सामना होता जो भारतीय क्रिकेट नियामक बोर्डाने खास करून सचिनला निरोपाचा सामना म्हणून मुंबई येथील वानखेडे स्टेडीअम वर आयोजित करण्यात आला होता. ह्या सामन्यात सचिनचे काही खास आमंत्रित मान्यवर, परिवार व मित्र परिवारातील सदस्य आवर्जून उपस्थित होते. सामना संपल्यावर आपल्या निरोपीय भाषणात सचिनने सर्वाना मंत्र-मुग्ध व गहिवरून आणणारे भाष्य केले होते. भारतीय क्रिकेट नियामक बोर्डने (BCCI) सदर सामन्यासाठी क्रिकेट चाहत्यांकडून सचिनला निरोपीय संदेश पाठविण्यासाठी इंटरनेटवर खास सुविधा उपलब्ध करून दिली होती. आणि निरोपीय संदेश पाठविणाऱ्या प्रत्येक चाहत्याला BCCI तर्फे सचिनने स्वाक्षरी (डिजिटल स्वरुपात) केलेला व एक प्रेरणादायी संदेश असलेला फोटो पाठविण्यात आला होता.
सचिन तेंडुलकर बद्दल काही मनोरंजक तथ्य
१. क्रिकेट जगतात सचिन हा सर्वात शांत व्यक्ती म्हणून ओळखला जात असला तरी, शाळेत त्याच्या खोडसाळपणाबद्दल त्याला अनेकदा फटकारले जात असे आणि शिक्षाही होत असे.
२. मनोरंजक गोष्ट म्हणजे, सचिनला शिक्षेचा भाग म्हणून क्रिकेट कोचिंग क्लासमध्ये पाठवण्यात आले होते.
३.१९८७ मध्ये वानखेडे स्टेडियमवर झालेल्या भारत आणि झिम्बाब्वे यांच्यातील विश्वचषक सामन्यात तो बॉल बॉय म्हणून कार्यरत होता.
४. १९८८ मध्ये भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील सराव सामन्या दरम्यान सचिनने पाकिस्तानकडून पर्यायी खेळाडू म्हणून क्षेत्ररक्षण केले होते.
५. सचिनचे प्रशिक्षक आणि मार्गदर्शक रमाकांत आचरेकर सर सचिनला जर तो संपूर्ण नेट सत्रात फलंदाजी करत राहिला आणि बाद झाला नाही तर त्याला एक नाणे बक्षिश म्हणून देत असत. सचिनने कडे अशी एकूण १३ नाणी आहेत जी सचिनने एका फ्रेम मध्ये मढवून ठेवली आहेत.
६. सचिन त्याच्या कारकिर्दीच्या सुरुवातीच्या काळात त्याच्या क्रिकेटच्या साहित्यासोबत झोपायचा, त्याचे या खेळावरील प्रेम दाखवते.
७. इंग्लिश काउंटी क्रिकेट खेळणे हा एक विशेष मानले जात असे आणि सचिन हा काउंटी संघाकडून खेळणारा सर्वात तरुण भारतीय होता. तो यॉर्कशायर कडून खेळला आणि त्यांच्याकडून खेळणारा तो पहिला परदेशी खेळाडू होता.
८. सचिनने त्याच्या देशांतर्गत कारकिर्दीची सुरुवात एकदम धडाक्यात केली होती, त्याने रणजी ट्रॉफी, दुलीप ट्रॉफी आणि इराणी कप या तिन्ही प्रमुख स्थानिक स्पर्धांमध्ये पदार्पणातच शतके झळकावली होती.
९. सचिन तेंडुलकर बद्दल खूप कमी ज्ञात असलेली एक गोष्ट म्हणजे तो क्रिकेट खेळताना म्हणजेच बॅट आणि बॉलिंग उजव्या हाताचा वापर करतो, पण लिहितांना तो डाव्या हाताने लिहितो.
१०. क्रिकेटमध्ये १९९२ ला थर्ड अंपायरची सुरुवात झाली आणि सचिन हा पहिला क्रिकेटपटू होता ज्याला थर्ड अंपायरने आउट दिले होते.
११. सचिनला मुंबईचा लोकप्रिय ‘वडा पाव’ खायला खूप आवडतो, खास करून शिवाजी पार्क परिसरातील ‘वडा पाव’. एकदा एका खासगी चेनल वर मुलाखत देतांना मुलाखात घेणाऱ्याने एक वडापाव सचिन समोर आणून ठेवला व मी तुमचा आवडीचा शिवाजी पार्क इथला ‘वडा पाव’ आणला आहे असे मुद्दामून खोटे सांगितले. सचिनने त्याची चलाखी फक्त एक घास खाल्यावर ओळखली होती.
१२. सचिन हा सर्वात तरुण व्यक्ती आहे आणि त्याच बरोबर तो एकमेव क्रिकेटपटू आहे ज्याला भारताचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार “भारतरत्न” मिळाला आहे.
१३. २०१० मध्ये, सचिन हा भारतीय हवाई दलाकडून ग्रुप कॅप्टन या मानद पदाने सन्मानित होणारा पहिला खेळाडू बनला. सोबतच सचिन २०१३ मध्ये भारतीय संसदेचा सदस्यही झाला. त्याने राज्यसभेचा सदस्य म्हणून शपथ घेतली होती.
१४. एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामन्यात २०० धावा करणारा सचिन हा पहिला फलंदाज आहे.
१५. सचिनने वेगवेगळ्या फॉरमॅटमधील कसोटी, एकदिवसीय, टी२०, आयपीएल, रणजी ट्रॉफी सारख्या त्याच्या शेवटच्या सामन्यात विजयी बाजूने शेवट केला आहे.
सचिन तेंडुलकर हे नाव म्हणजे केवळ एक खेळाडू नव्हे, तर लाखो लोकांच्या स्वप्नांचे प्रतीक आहे. त्याच्या जीवनातून शिकण्यासारख्या अनेक गोष्टी आहेत – जसे की कठोर परिश्रम, सातत्य, नम्रता आणि अपार प्रेम खेळावर. आजही, जेव्हा नवोदित खेळाडू मैदानात उतरतो, तेव्हा त्याच्या मनात ‘सचिनसारखा व्हायचंय’ ही भावना असते.
सचिनने क्रिकेटला फक्त खेळ म्हणून नाही, तर धर्म मानले आणि त्याची सेवा केली. म्हणूनच तो आपल्या सर्वांचा “क्रिकेटचा देव” आहे!
आपणास हा लेख आवडला असेल तर नक्की शेअर करा आणि पुढील लेखांसाठी आमच्या ब्लॉगला भेट द्या. जय हिंद, जय क्रिकेट!